Patella ontwrichting
Een patelladislocatie, ook wel patellaluxatie genoemd, treedt op wanneer de knieschijf (patella) uit zijn normale stand wordt geduwd in het kniegewricht. Dit letsel komt vaker voor bij atleten, vooral bij adolescenten en jongeren, door factoren zoals hypermobiliteit van de banden en onvolledige skeletrijping, waaronder de aanwezigheid van open groeischijven. Meestal wordt de knieschijf naar buiten (lateraal) verplaatst, wat het gewrichtskapsel kan overstrekken en het omliggende zachte weefsel kan beschadigen. Dit type letsel wordt meestal veroorzaakt door een directe impact op de knie of valgusbelasting met externe rotatie van het scheenbeen, wat kan gebeuren tijdens sporten zoals voetbal, basketbal of turnen.
In gevallen waarbij de knieschijf gedeeltelijk naar buiten beweegt maar uit zichzelf terugkeert, wordt dit een "subluxatie" genoemd. Zowel dislocatie als subluxatie hebben vergelijkbare oorzaken, waaronder trauma of snelle richtingsveranderingen tijdens lichamelijke activiteit.
Wat te doen bij een patelladislocatie
De initiële behandeling bestaat uit het terugplaatsen van de knieschijf (reductie) en conservatieve methoden zoals immobilisatie met braces en fysiotherapie om de spieren rond de knie te versterken. Chirurgische ingreep kan nodig zijn bij herhaalde ontwrichtingen of als er bijkomende problemen zijn, zoals kraakbeenbeschadiging. Chirurgie kan het repareren of strakker maken van ligamenten inhouden, of het aanpassen van de botpositionering om de knieschijf beter vast te zetten in zijn baan. Na een operatie of conservatieve behandeling is revalidatie cruciaal voor volledig herstel en om verdere ontwrichtingen te voorkomen.
Patelladislocaties zijn vaak erg pijnlijk en resulteren in onmiddellijke zwelling. De aangedane knie kan onstabiel aanvoelen of “afgeven” tijdens beweging. De hersteltijd varieert, maar atleten kunnen over het algemeen na voldoende rust en revalidatie weer sporten, meestal binnen een paar maanden afhankelijk van de ernst van de blessure.
